Kush ka pozitë më të lartë te Zoti dijetari apo adhuruesi?

 


Dy burra iu përmenden të Dërguarit të Allahut (paqja dhe bekimet qofshin mbi të), njëri prej tyre adhurues dhe tjetri dijetar. I Dërguari i Allahut tha: "Epërsia e dijetarit mbi adhuruesin është si epërsia ime mbi më të ulëtin prej jush." Pastaj i Dërguari i Allahut vazhdoi duke thënë: "Vërtet, Allahu, engjëjt e Tij, banorët e qiejve dhe të tokës, madje edhe milingona në vrimën e saj dhe peshku (Balena) në thellësin e detit dërgojnë bekime mbi atë që u mëson njerëzve mirësinë." (Sahih el-Tirmidhi: 2685) 
Shpjegimi i Hadithit:
- Dijetarët dhe bota intelektuale kanë meritë dhe shpërblim të madh. Kjo për shkak të dijes që Zoti u ka dhënë atyre, të cilën ata e kanë fituar dhe përhapur midis njerëzve, duke larguar kështu injorancën e tyre dhe duke i udhëzuar ata drejt shenjave të mirësisë që do të përmirësojnë çështjet e tyre fetare dhe të kësaj bote.
Në këtë hadith, Ebu Umame el-Bahili r.a. tregon: "Dy burra iu përmendën të Dërguarit të Zotit (paqja dhe bekimet qofshin mbi të), njëri adhurues dhe tjetri dijetar." Domethënë, a janë të barabartë në meritë dhe shpërblim? Njëri për adhurimin e tij, tjetri për dijen e tij. I Dërguari i Zotit tha: "Epërsia e dijetarit", që do të thotë se ai ka një shpërblim që është superior dhe më i madh se "adhuruesi". Ajo që nënkuptohet me dijetar është ai që ka njohuri për ligjin islam dhe për jetën e kësaj bote e që ju banë dobi fesë dhe shoqërisë. Si dhe ka njohuri për rregullat e kryerjes së akteve fizike të adhurimit që janë të detyrueshme, siç janë namazi, agjërimi, shitblerja, gjyqësia e të ngjashme, dhe aktet shpirtërore të përulësisë, besimit mbështetjes te Zoti, durimi, besimi në botën e pastajme, Xhenneti, Xhehenemi e të ngjashme.
- Ajo që nënkuptohet me adhurues është ai që përpiqet shumë në adhurim dhe më parë ka fituar njohuritë e nevojshme islame në lidhje me aktet e adhurimit që janë specifike për të, qofshin ato të urdhëruara apo të kryera vullnetarisht. Pastaj Pejgamberi a.s. shpjegoi ndryshimin midis të dyve duke thënë: "Si epërsia ime mbi më të ulëtin prej jush", që do të thotë: Dijetari është superior ndaj adhuruesit në nder dhe lartësi, ashtu siç Pejgamberi a.s. ishte superior ndaj më të ulëtit prej shokëve të tij, Zoti qoftë i kënaqur me ta. Ky është një ekzagjerim i madh në shpjegimin e epërsisë së dijetarit. Nëse Pejgamberi a.s. do të kishte thënë: "Si epërsia ime mbi më të lartin prej jush", kjo do të kishte qenë e mjaftueshme si epërsi dhe nder. Pra, si mund të jetë kur ai tha: "Si epërsia ime mbi më të ulëtin prej jush"? "Pastaj i Dërguari i Zotit tha," që do të thotë se ai rifilloi të fliste për të sqaruar arsyen e kësaj preference, duke thënë: "Zoti dhe engjëjt e Tij dhe banorët e qiejve," u tha se ajo që nënkuptohet me engjëj janë bartësit e Fronit, dhe ajo që nënkuptohet me banorët e qiejve janë pjesa tjetër e engjëjve, "dhe toka," që do të thotë dhe banorët e tokës, dhe ajo që nënkuptohet me ta janë njerëzit, xhindët, kafshët, insektet.
- Fjala në hadith: "madje edhe milingona në vrimën e saj lutet."; që do të thotë në banesën e saj në brendësi të tokës, dhe u tha se është vrima e saj në të cilën strehohet kudo që të gjendet, "dhe madje edhe peshku (Balena)."; që do të thotë ai që është në det të hapur, "ata luten," që do të thotë se ata luten për të mirë, për shpëtim në dy botët." mbi "Atë që u mëson njerëzve mirësinë," që do të thotë dijetari, mësuesi, profesori për përhapjen e dijes midis njerëzve. Ajo që nënkuptohet me mirësi këtu është dija fetare dhe dija e kësaj bote të cilat janë më të dobishme për shoqërin, vendin dhe sjellin shpëtim në dy botët.
Është thënë se kjo tregon arsyen e superioritetit, pasi dobia e dijes është transcendente, dobia e saj bartet nga brezi në brez, ndërsa dobia e adhurimit është i kufizuar, edhe pse vetë dituria është e detyrueshme, dhe rritja e adhurimit është vullnetare.
- Ky hadith inkurajon mësimin e mirësisë tek njerëzit.
- Hadithi gjithashtu inkurajon zellin për dijen që është një akt i adhurimit që u sjellin dobi të tjerëve.
- Hadithi gjithashtu shpjegon ndryshimin në pozitë dhe superioritet midis Sahabëve (Allahu qoftë i kënaqur me ta).