Transmetohet nga Abdullah ibën Mesud el Gafari r.a., të ketë thënë: “E kam dëgjuar Pejgamberin a.s., duke thënë: “Sikur ta dinin besimtarët e metit tim se çfarë (dobi-mirësi) ka në Ramazan, do të dëshironin që i tërë viti të jetë Ramazan(1)
Nisur nga ky hadith fisnik i Pejgamberit a.s., shohim se ai po ia bën të qartë ymetit të tij vlerën e madhe, begatitë dhe mirësitë që posedon muaji i bekuar Ramazan. Në këtë hadith, shprehja e Pejgamberit a.s., “Sikur ta dinin...,” duhet që të na nxisë që të mësojmë se çfarë e bën këtë muaj kaq madhështor dhe të begatë. Nuk ka dyshim se udhëzimi më i mirë në rruzullin tokësor është udhëzimi i Muhamedit a.s., vulës së gjithë pejgamberëve. Ja disa prej margaritarëve të këtij muaji të bekuar.
Vlera e Ramazanit për shkak të ibadetit të veçantë që kryhet në të
Agjërimi është ibadet, i cili nuk mund të barazohet me asgjë. Ebu Umame el Bahili r.a., tregon: “I thashë të Dërguarit të Allahut, më urdhëro për një vepër që më shpie në Xhenet. Ai më tha: ”Agjëro, sepse nuk ka asgjë tjetër të barabartë me agjërimin.”(2)
Nga Ebu Hurejra r.a., transmetohet se Pejgamberi a.s., ka thënë: “Kush prish agjërimin e një dite të Ramazanit pa ndonjë arsye dhe pa qenë sëmurë, nuk do të mund ta plotësojë (zëvendësojë) atë edhe sikur të agjërojë tërë jetën.”(3)
Nëse kështu është vlera e një dite të Ramazanit, atëherë si do të jetë shpërblimi për tërë muajin që përbëhet nga 29 apo 30 ditë! Ebu Hurejre r.a., transmeton se Pejgamberi a.s., ka thënë: “Çdo vepër të mirë që kryen i biri i Ademit shpërblimi i saj shumëfishohet nga dhjetë deri në shtatëqind fish. Allahu i Lartësuar thotë: Përveç agjërimit, ai është për Mua dhe vetëm Unë e jap shpërblimin për të, sepse ai që agjëron lë dëshirat e tij dhe ushqimin vetëm për Mua (për hirin Tim)...”(4)
Vlera e Ramazanit për shkak të kuranit
Nuk ka dyshim se mirësia kryesore që bën që ky muaj të jetë me vlerë shumë të madhe është se ky është muaji në të cilin Allahu i Gjithëmëshirshëm nga lart zbriti fjalët e Tij, Kuranin. Pra, zbriti udhëzimin, dritën, mëshirën e Tij. Zoti i Madhëruar thotë: “Muaji Ramazan që në të (filloi të) shpallet Kurani, që është udhërrëfyes për njerëz dhe sqarues i rrugës së drejtë dhe dallues (i të vërtetës nga gënjeshtra)...” (El Bekare, 185). Kurani fisnik është një fjalë e lartë hyjnore dhe dhurata më e madhe e dërguar nga Allahu i Madhëruar për njerëzimin. Lidhur me këtë, Pejgamberi ynë a.s., ka thënë: “Epërsia e Fjalës së Allahut ndaj fjalëve të krijesave, është si epërsia e Allahut ndaj robërve të Tij.” (Darimi, Fedailul Kuran, 6).
Poeti Xhelaleddin Rumiu ka thënë: “Fjalët e Kuranit mund të shkruhen me një sasi boje, ndërsa për të fshehtat e tij nuk mjaftojnë as detet dhe as oqeanet pa anë e pa fund.”
Pra, muaji Ramazan është muaji i Kuranit. Transmeton se i Dërguari i Allahut a.s, ka thënë: “Agjërimi dhe Kurani do të ndërmjetësojnë për robin në Ditën e Kiametit. Agjërimi do të thotë: “O Zot, gjatë ditës e privova (e ndalova) nga ushqimi dhe epshet, më jep leje të ndërmjetësojë për të.” Kurani do të thotë: “O Zot, gjatë natës e privova nga gjumi, më jep leje të ndërmjetësojë për të” Tha: Kështu do t’u jepet leje të ndërmjetësojnë.” (Transmeton Imam Ahmedi 6589).
Që të dy këta ndërmjetësues, Kuranin dhe agjërimin, i posedon Ramazani. Që Nata e madhe e Kadrit të ketë vlerë aq të madhe, pikërisht mirësia kryesore është për shkak të zbritjes së fjalëve të Allahut të Lartmadhëruar në të. Allahu i Madhëruar thotë: “Ne e zbritëm atë (Kuranin) në Natën e Kadrit. E ç’të bëri ty të dish se ç’është Nata e Kadrit? Nata e Kadrit është më e rëndësishme se një mijë muaj! ...” (El Kadër, 1-3).
Lum ymeti i Muhamedit a.s. për këtë begati dhe dhuratë të madhe nga Allahu i Gjithëmëshirshëm! Kjo është nata, në të cilën ibadeti është më i mirë se ibadeti në periudhë prej një mijë muajsh - që është 83 vjet dhe katër muaj. Kjo natë madhështore është Nata e Kadrit, madhështia dhe vlera shpirtërore e së cilës i tejkalon të kuptuarit njerëzorë. Se kjo natë është në muajin Ramazanit na dëshmon hadithi vijues. Ebu Hurejre r.a., ka thënë: “Kur hyri muaji Ramazan, Pejgamberi i Allahut ka thënë: “Ju erdhi muaji Ramazan, muaji i bekuar. Allahu ju ka urdhëruar të agjëroni në të. Në këtë muaj hapen dyert e Xhenetit, kurse mbyllen dyert e Xhehenemit. Në këtë muaj shejtanët mbyllen. Në këtë muaj është nata e cila është më e mirë se një mijë muaj. Kush privohet nga kjo e mirë, ai është vërtet i privuar.” (Nesaiu, nr. 2105).
Nga këto argumente pamë se ajo që i jep vlerë të madhe muajit të bekuar Ramazan është zbritja e Kuranit, fjalës së Allahut të Madhëruar.
Vlera e Ramazanit për shkak të përfitimeve të mëdha të besimtarëve në të
Muaj në të cilin shumëfishohen shpërblimet - Allahu Mëshirëplotë i ka bërë një nder të madh këtij ymeti me muajin e bekuar Ramazan. Veprat e mira, si: agjërimi, namazi, dhikri, sadakaja, leximi i Kuranit etj., në këtë muaj shpërblehen shumë më shumë sesa në muajt e tjerë.
Transmetohet se Pejgamberit a.s., ka thënë: “Kushdo që i afrohet Allahut me një vepër të mirë në këtë muaj është sikur ta ketë kryer një farz në muajt e tjerë, ndërsa kush e kryen një farz në ketë muaj është sikur t’i ketë kryer shtatëdhjetë farze në muajt e tjerë.”(5)
Sa u përket adhurimeve të tjera, shpërblimet e tyre mund të jenë të njohura, ato shumëfishohen nga dhjetë deri në shtatëqind herë ose më shumë, sipas dëshirës së Allahut. Por, Allahu i Madhëruar ka veçuar agjërimin. “Përveç agjërimit, ai është për Mua dhe vetëm Unë e jap shpërblimin për të...”, përderisa shpërblimi i agjërimit nuk mund të llogaritet nga askush përveç Allahut të Lartësuar. Ai nuk ia ka lënë (përcaktimin e shpërblimit) as melaqeve të Tij, por shpërblimin e tij e ka marrë përsipër Vetë. E s'ka dyshim se robi kurrë nuk do të dëshpërohet për ndonjë mangësi apo padrejtësi, kur Allahu Bujar përmbush atë që ka marrë përsipër.
Transmetohet se Pejgamberit a.s. ka thënë: “Një umre e kryer në Ramazan ka vlerën e një haxhi.” Në një transmetim tjetër: “Sa një haxh i kryer me mua” (Buhariu nr. 1863 Muslimi nr. 1256).
Muaj në të cilin pranohen lutjet - Ajo që besimtarët duhet ditur se çka përmban Ramazani, është edhe pranimi i lutjeve në këtë muaj. Allahu i Madhëruar thotë: “E kur robërit e Mi të pyesin ty për Mua, Unë jam afër, i përgjigjem lutjes kur lutësi më lutet, pra për të qenë ata drejt të udhëzuar, le të më përgjigjen ata Mua dhe le të më besojnë Mua.” (El Bekare,186). Ky ajet kuranor vjen pas ajetit mbi agjërimin dhe muajin Ramazan. Me këtë aludohet në faktin se muaji Ramazan është ndër kohët e bekuara për t’iu lutur Allahut xh.sh.. Ebu Hurejra r.a. transmeton se Pejgamberi i Allahut a.s., ka thënë: “Agjëruesit nuk i refuzohet duaja.” (Musnedi, 9793).
Gjithashtu transmetohet nga Ebu Hurejra r.a., se Muhamedi a.s., ka thënë: “Tre njerëzve nuk u refuzohet lutja: udhëheqësit të drejtë, agjëruesit në momentin e iftarit, lutja e të dëmtuarit (të keqtrajtuarit), e cila ngrihet mbi re, i hapen dyert e qiellit, dhe Zoti i Madhëruar thotë: ”Pasha madhështinë Time, patjetër do të të ndihmoj, qoftë edhe pas një kohe!” (Tirmidhiu, nr.2525).
Muaji në të cilën besimtari mund të shpëtojë nga zjarri i Xhehenemit - Synimi i besimtarit me largimin dhe distancimin e tij nga haramet është shpëtimi i tij nga Zjarri. Rastin më të volitshëm për këtë e kemi në Ramazan. Pejgamberi a.s., ka thënë: “Natën e parë të muajit Ramazan prangosen djajtë dhe prijësit e tyre prej xhinëve, ndërsa mbyllen dyert e Zjarrit dhe nuk hapet derë prej tij; hapen dyert e Xhenetit e nuk mbyllet derë prej tij, dhe thërret një thirrës: “O ti që dëshiron mirësinë, përkushtoju Allahut duke iu bindur Atij, e, o ti që dëshiron të keqen, ndalo nga veprimi i saj, dhe Allahu liron robër nga zjarri edhe atë çdo natë.”(6)
Gjithashtu Bejhekiu, në fund të hadithit, që transmeton nga Ibën Mesudi r.a. shënon: “Allahu për çdo natë të Ramazanit gjatë iftarit liron gjashtëdhjetë mijë njerëz nga zjarri. E kur vjen Bajrami i Ramazanit (Fitër Bajrami), liron tridhjetë herë më shumë seç ka liruar gjatë gjithë Ramazanit.”(7)
Një hadith që e transmeton Ebu Seid el Huduri r.a., thotë se Pejgamberi a.s,. ka thënë: “Ai që agjëron një ditë në rrugën e Allahut, Allahu do t’ia largojë fytyrën nga Zjarri për shtatëdhjetë vjet.” (Muslimi, 1153).
Kjo është për agjërimin nafile jashtë muajit Ramazan, e si qëndron puna me shpërblimin madhështor për atë që agjëron vetëm një ditë farz të muajit të madh Ramazan?! Po agjërimi i tridhjetë ditëve të Ramazanit?!
Fitimi i Xhenetit - Besimtari me veprat e tij të mira shpreson premtimin e Allahut, Xhenetin e Tij të përhershëm. Kur Pejgamberi a.s. e këshilloi një njeri për agjërim, u shpreh: “Agjëroje muajin e sabrit (durimit)” (Transmeton Ebu Davudi, 1256), duke aluduar në muajin e madh Ramazan. Ndërsa Allahu i Madhëruar për durimtarët thotë: durimtarëve u jepet shpërblimi i tyre pa masë (pa llogari)!” (Zumer, 10). Ndërsa, në një ajet tjetër, për frytin e durimit, Allahu i Madhëruar thotë: “Përfundimi i mirë i tyre është) Xhenete të Adnit (vende të përjetshme) ku do të hyjnë ata, edhe prindërit, gratë dhe fëmijët e tyre të cilët kanë qenë vepërmirë, ata do t’i vizitojnë engjëjt duke hyrë në secilën derë. (U thonë): Selamun alejkum, me durimin tuaj gjetët shpëtimin; sa përfundim i lavdishëm është ky vend.” (Err Rrad, 24-25).
Muaji i pastrimit nga të gjitha mëkatet – Tjetra që duhet të dimë se çfarë përmban prej mirësive ky muaj i bekuar është falja e mëkateve tona. Transmetohet se i Dërguari i Allahut a.s., ‚ka thënë: “...Ramazani deri në Ramazanin tjetër, janë falje e asaj që ka ndodhur mes tyre (falje mëkatesh), nëse eliminohen (qëndrohet larg) mëkatet e mëdha.” (Transmeton Muslimi, nr.233).
Ebu Hurejra r.a., transmeton se i Dërguari i Allahut a.s., ka thënë: “Kush e agjëron Ramazanin me bindje të plotë, duke llogaritur shpërblimin nga Allahu, atij i falen të gjitha mëkatet e bëra më parë.” (Transmeton Buhariu, 4/99 dhe Muslimi, nr.759).
Përpos agjërimit, edhe falja e nafileve në këtë muaj i fshinë të gjitha mëkatet. Transmetohet prej Abdurrahmanit r.a., se Pejgamberi i Allahut a.s., njëherë, duke folur për muajin Ramazan, ka thënë: “Ky është muaji në të cilin Allahu ua ka përcaktuar agjërimin, kurse unë ua kam bërë traditë që natën të falni nafile gjatë këtij muaji. Kush agjëron dhe natën fal (namaz) gjatë këtij muaji, duke besuar dhe shpresuar se për këtë do të shpërblehet, do të pastrohet nga mëkatet sikur tash është lindur nga nëna.” (Ibën Maxheh, 1328).
Gjithashtu edhe Nata e Kadrit, në këtë muaj të madh, i fshinë të gjitha mëkatet. Personi që e humb këtë natë, vërtet ka humbur një të mirë të madhe, e nuk ka mundësi me e humb atë, veçse i ndaluari prej saj. I Dërguari i Allahut a.s., ka thënë: “Kush falet gjatë Natës së Kadrit me besim (me iman) dhe duke shpresuar shpërblimin, atij do t’i falen mëkatet e mëparshme.” (Transmeton Buhariu, 4/217 dhe Muslimi, 759).
Sipas këtyre argumenteve, agjërimi i Ramazanit, falja nafile gjatë netëve të tij, e sidomos gjatë Natës së Kadrit i fshijnë të gjitha mëkatet, kështu që ne, me mëshirën e Allahut të Madhëruar, në Fitër Bajram fillojmë një jetë të re pa mëkate. Transmetohet nga Ebu Hurejra r.a., se i Dërguari a.s., u ngjit në minber dhe tha: “Amin! Amin! Amin!” Dikush tha: “O i Dërguari i Allahut! Ti u ngjite në minber dhe the: “Amin! Amin! Amin!” (përse e the këtë)?” Ai a.s. tha: “Erdhi Xhibrili a.s. e më tha: “Kush e arrin muajin Ramazan, e nuk i falen mëkatet, duke merituar kështu Zjarrin, atë e largoftë Allahu (nga Mëshira e Tij)! Thuaj: Amin! Atëherë thashë: Amin!.....”(8) Nga hadithi kuptohet se besimtarit i është ofruar një lehtësi dhe shanse e madhe, që përmes agjërimit, namazit, veprave të mira në këtë muaj të madh, ta arrijë me lehtësi mëshirën e Allahut dhe faljen e Tij. Dijetarët thonë se fjala “fursah – shans” është diçka që vjen një mundësi apo rast i volitshëm, që po ikën, nuk kthehet më kurrë. Siç janë ditët, rinia, Ramazani, jeta etj., të cilat ikën dhe nuk kthehen më. Andaj, nëse besimtari në këtë muaj nuk e arrin faljen e Allahut të Gjithëmëshirshëm, atëherë vallë në cilin muaj mund ta arrijë atë!
Pra, ndër çështjet që posedon muaji Ramazan, e që ia ngritin shumë vlerën e tij, është fitimi me lehtësi i faljes së Allahut Mëshirëplotë. E nëse të falë Allahu, atëherë ke shpëtuar nga Zjarri dhe je futur në Xhenetin e Tij të përhershëm.
Nga këto transmetime, perla të të Dashurit tonë, të Muhamedit a.s., mësojmë diç nga ajo, përse ai tha: “Sikur ta dinin besimtarët e ymetit tim se çfarë (dobi-mirësi) ka në Ramazan, do të dëshironin që tërë viti të jetë Ramazan.” (Sahih Ibën Huzejme, v. 2 f. 190, nr. 1886.)
_____________________
1. Sahih Ibën Huzejme, v. 2 f. 190, nr. 1886.
2. Transmeton Nesaiu (4/165), Ibën Hibani (faqe 232) dhe Hakimi ( 1/321). Senedi i këtij hadithi është i saktë.
3. El Hafidh el Mundhiri, Et Tergib ve et Terhib, f.205, nr.295. Hadithi daif.
4. Buhariu, nr.7492 dhe Muslimi, nr.1151.
5. Ibën Huzejme në Sahib nr. 1887. Albani e ka vlerësuar të dobët në librin e tij “Eddaifeh uel Mendua” 2-263.
6. Tirmidhiu (682); Ibën Maxheh (1642) dhe Hakimi (1532). Hadith i mirë, sipas Imam Albanit, në “Sahihul-Xhami” (759).
7. El Hafidh el Mundhiri, Et Tergib ve et Terhib, f.204, nr.292. Hadithi daif.
8. Transmeton Ibën Huzejme (3/192), Ahmedi (2/246, 254) dhe Bejhakiu, 4/204); nga Ebu Hurejra. Ky hadith është i saktë dhe esenca e tij gjendet në Sahihun e Muslimit, 4/1978.
