Japonia është një komb që përgjatë historisë së saj ka qenë thellësisht i magjepsur nga zbulimi - qoftë i natyrës, shkencës apo filozofisë. Prandaj, nuk është për t'u habitur që edhe njohja e saj me Islamin ndodhi përmes studiuesve, udhëtarëve dhe diplomatëve, të cilët sollën me vete ide dhe këndvështrime të reja mbi botën. Por si e zbuloi Japonia Islamin dhe si ishte në të vërtetë ajo përballje?
Misteri i udhëtimit të Ibn Battutës - A përmendet Japonia në shënimet e tij të udhëtimit?
Historia e Japonisë dhe Islamit nuk fillon në mënyrë të zakonshme, por me një enigmë. Në veprën e tij të famshme udhëpërshkruese, udhëtari i madh islam Ibn Battuta përshkruan një vizitë në Kinë, gjatë së cilës arriti në një vend të quajtur Tuwasi (طواسي), ku ndaloi në një prej porteve të mëdha. Aty, ai takoi një princeshë luftëtare që fliste gjuhën turke dhe i tregoi për konfliktet e gjata ndërmjet vendit të saj dhe Kinës.
Sipas disa historianëve, kjo tokë enigmatike e quajtur Tuwasi mund të jetë vetë Japonia. Të tjerë, megjithatë, mendojnë se bëhet fjalë për Filipinet ose për shtetin Çam në territorin e sotëm të Vietnami jugor.
Për këtë mister është diskutuar gjerësisht mes historianëve, dhe studiuesi maroken Abdulhadi et-Tazi ka kryer kërkime të hollësishme duke përdorur burime të ndryshme aziatike. Edhe pse nuk arriti në një përfundim përfundimtar, një detaj mbetet veçanërisht interesant: kur një ministër maroken u takua me homologun e tij japonez, ky i fundit e përshëndeti me fjalët: „Mirë se erdhe, ti je marokeni i dytë që viziton Japoninë pas Ibn Battutës."
Ata që besojnë se Ibn Battuta ka vizituar vërtet Japoninë, theksojnë faktin se gjatë periudhës së qëndrimit të tij në Kinë, mes Japonisë dhe Kinës ekzistonte një konflikt ushtarak i dokumentuar, gjë që përputhet me përshkrimet në shënimet e tij. Megjithatë, pyetja mbetet e hapur: a ishte Tuwasi në të vërtetë Japonia, apo ndoshta ndonjë vend tjetër?
Japonia dhe izolimi i saj i gjatë - Si u njohën japonezët me Islamin?
Pavarësisht mundësisë së një vizite nga Ibn Battuta, Japonia e njohu Islamin si fe dhe si civilizim vetëm shumë kohë më vonë. Pas ardhjes së misionarëve dhe tregtarëve evropianë, autoritetet japoneze, të udhëhequra nga shogunati Tokugawa, morën vendimin për të izoluar plotësisht vendin në vitin 1639.
Është ndalua rreptësisht çdo prani e huaj, ndërsa japonezët që largoheshin nga vendi nuk kishin më të drejtë të ktheheshin. Kjo politikë e mbylljes totale, e njohur si Sakoku ("vendi i mbyllur"), zgjati për afro 250 vjet.
Por, në fillim të shekullit të 19-të, Japonia u përball me ndryshime globale të mëdha. Marina amerikane, e udhëhequr nga komandanti Matthew Perry, në vitin 1854 e detyroi Japoninë të hapte portet e saj për tregtinë ndërkombëtare. Ky akt shënoi fundin e epokës së izolimit dhe hapi rrugën për modernizimin e vendit.
Megjithatë, interesi i Japonisë për Islamin nuk ishte i menjëhershëm. Me fillimin e reformave Meiji në vitin 1868, Japonia iu drejtua Perëndimit, duke përqafuar modernizimin, por në të njëjtën kohë dërgoi misione kërkimore nëpër botë. Qëllimi i këtyre misioneve ishte studimi i sistemeve shtetërore, ekonomisë dhe strukturave shoqërore të vendeve të ndryshme. Ndër vendet që vizituan ishin edhe Perandoria Osmane dhe botët myslimane.
Takimi i Japonisë me Perandorinë Osmane - Fillimi i interesimit për Islamin
Misioni japonez "Iwakura" vizitoi Perandorinë Osmane në vitin 1871, dhe raportet e diplomatit Gin'ichiro Fukuchi tregojnë se japonezët mbetën të impresionuar nga fuqia ekonomike e vendeve myslimane. Sidomos interesante është fakti që edhe murgu budist Mokurai Shimaji, i cili shoqëronte misionin, u mahnit nga shoqëria islame.
Për këtë arsye, Perandoria Osmane u bë faktor i rëndësishëm në strategjinë politike të Japonisë. Sulejmani Abdulhamid II pa një mundësi për të zgjeruar ndikimin e tij te myslimanët japonezë dhe dërgoi anijen luftarake Ertuğrul drejt Japonisë në vitin 1890. Megjithëse anija u shkatërrua nga një stuhi pranë bregut japonez, ky ngjarje thelloi marrëdhëniet midis Japonisë dhe botës myslimane.
Islami në Japoninë moderne - Nga pakica në komunitet të njohur
Pas Luftës së Parë Botërore, japonezët u njohën për herë të parë më seriozisht me Islamin përmes refugjatëve tatarë nga Rusia, të cilët u larguan nga vendi pas Revolucionit të Tetorit. Këta refugjatë, kryesisht nga Kazani dhe Krima, themeluan komunitetet e para myslimane në Japoni.
Sot, vlerësohet se në Japoni jetojnë rreth 200,000 myslimanë, prej të cilëve rreth 10,000 janë etnikisht japonezë. Në vend funksionojnë më shumë se 100 xhami, përfshirë edhe Tokyo Camii, një prej institucioneve më të rëndësishme islame në Japoni.
Megjithëse Islami në Japoni kurrë nuk u bë fe dominante, studiuesit, diplomatët dhe njerëzit e zakonshëm japonez vazhduan të eksplorojnë kulturën dhe filozofinë islame. Në dekadat e fundit, me rritjen e globalizimit, po shtohet numri i atyre që konvertohen në Islam, ndërsa struktura shoqërore japoneze po hapet ngadalë ndaj feve të ndryshme.
Japonia, Islami dhe e ardhmja
Japonia ka qenë gjithmonë e njohur për racionalitetin dhe hapjen ndaj dijes së re. Edhe pse njohja e saj me Islamin ndodhi gradualisht dhe nëpër faza të ndryshme, ajo që është veçanërisht mbresëlënëse është mënyra se si japonezët e kanë eksploruar këtë fe - jo përmes pushtimeve, por përmes diplomacisë, dijes dhe filozofisë.
Sot, Japonia vazhdon udhëtimin e saj - jo vetëm në fushën e teknologjisë, por edhe atë shpirtërore. Ndoshta përgjigjja për pyetjen se çfarë i ndodhi Japonisë, pasi njohu Islamin mund të përmblidhet në një fjalë: mësim. Sepse, ashtu siç eksploron shkencën, Japonia eksploron edhe kultura dhe ide të ndryshme, duke i përshtatur ato në kontekstin dhe vlerat e saj shoqërore.
Al Jazeera
