“Islami, duhet të jetojë, jo vetëm në traditat e tij, por edhe në parimet dhe frymën e tij, kjo do të thotë: nuk duhet harruar kurrë, se të jesh besnik i vatrës së stërgjyshërve, nuk do të thotë të ruash hirin e tyre, por të bartësh flakën.” Rozhe Garodi. [1]

Perëndimi i ka të gjitha burimet, mirëpo i mungon mendimi i shëndoshë për qëllime humane, për dallim nga Lindja Islame, e cila është e varfër materialisht dhe e prapambetur shkencërisht, por e pasur me qëllime dhe ideale shpirtërore. Gjithsesi muslimanët duhet t’i mbesin besnik fesë së tyre, traditave dhe thesarit kulturor. Ata duhet të marrin shkencat ekzakte dhe teknologjinë perëndimore, duke ia përshtatur kushteve të veçanta dhe interesave të tyre, ndërkaq si kundërshpërblim t’i ofrojnë atij thesarin e tyre shpirtëror. Vetëm muslimanët, bartës të shpalljes së fundit të mesazhit Hyjnor, mund ta realizojnë këtë mision.[2]
Princi Çarls, thotë: “Civilizimi perëndimor është dhënë së tepërmi pas fitimit dhe sundimit, gjë kjo e cila është në kundërshtim me përgjegjësitë tona ambientore. Ndjenja e monoteizmit, dhe ruajtja e aspektit të shenjtë shpirtëror të botës përreth nesh, janë çështje tepër me rëndësi, të cilat mund t’i mësojmë prej fillimit, nga Islami.”[3] Fuqia e Islamit, për të ndikuar te besimtarët, edhe në kohën aktuale, është shumë e madhe. Burimi i këtij qytetërimi është Kur’ani Famëlartë, i cili gjendet para nesh, pa humbur aspak dhe asgjë nga shenjtëria dhe vërtetësia e vet primordiale.
A është në të vërtetë Islami ‘forcë e harxhuar’ dhe a i ka dhënë botës, tërë atë që ka mundur t’i japë? Në shikim të parë sipërfaqësor, mund të duket ashtu, mirëpo, s’duhet harruar se Islami, nuk është kulturë ndër shumë të tjera, s’është prodhim i ideve dhe përpjekjeve njerëzore, por, fuqi, që prodhon kulturë, është Ligj, të cilin e ka sjellë Zoti i Gjithëfuqishëm, për ta pasuar njerëzimi, në të gjitha kohët dhe në çdo vend, deri sa të jetë jeta.
Muslimanët në të kaluarën, duke iu falënderuar asaj fryme të hapët në të cilën na thërret Kur’ani në çdo faqe të tij, ia dolën që thesarin shkencor ta mendojnë me themel që t’i japin kuptim të ri, në perspektivë të fesë islame.[4] Këtë gjë muslimanët munden dhe duhet ta bëjnë përsëri duke integruar dhe përshtatur të arrirat e sotme në frymën e Islamit, duke u bërë, sikurse gjatë shumë shekujve të mëhershëm, jo vetëm bartës të diturisë së vjetër të gjithëmbarshme, por krijues të një kulture, e cila për shekuj me radhë u bë pishtar i tërë botës.
Lulëzimi i tij i sërishëm, është plotësisht i mundshëm. Që të realizohet ringjallja islame, nuk duhen kërkuar nga jashtë principe të reja të sjelljeve, por duhen zbatuar ato të vjetrat e të harruarat. Gjithsesi, mund të pranohen impulse të reja nga kulturat e huaja, por kurrsesi, të zëvendësohet indi i përkryer islam, me çfarëdo lloj indi tjetër.[5]
Islami është zgjidhja e vetme, që mund të sigurojë shpëtimin, kohezionin dhe paqen shoqërore. Islami është, sipas K. Hoffmann, “lidhja jonë me përhershmërinë. Ai na ndihmon, që mundësitë e kufizuara të veprimtarisë sonë, t’i vëmë në konstelacion me fuqinë e Allahut, kurse të tanishmen tonë të kufizuar, në konstelacion me përhershmërinë.[6] Prandaj në kohën e brengës së madhe, në kohën e shpresës së humbur, vetëm Islami është ai që posedon vlerat e vërteta hyjnore[7].
Islami i ka dëshmuar aftësitë e tij për t’u ofruar njerëzve një jetë të lumtur. Qëllimi final i Islamit është lumturia e vërtetë, dhe ai do t’i prijë njerëzimit drejt këtij qëllimi edhe në të ardhmen. Fakti se “Krishterizmi e pranon paraqitjen e figurshme të njeriut dhe të Zotit nën një trajtë antropomorfe”[8], bëri që mendimtarët evropianë të mos pajtohen me Hyjin- Atin e humanizuar dhe pasi, ky antropomorfizëm, ishte koncepti i vetëm, i paraqitur në mësimet e Kishës, ata filluan që ta refuzojnë edhe vetë idenë mbi Zotin e me këtë, edhe vetë religjionin.[9]
Muslimanët mund të ndihmojnë, në aspekt të shërimit të shoqërisë perëndimore. Perëndimi duke përshkruar mjegullnajat e shekujve dhe duke mposhtur ato forca të cilat e tërheqin drejt ‘vrimave të zeza’, duhet të penetrojnë drejt së Vërtetës. Kjo duhet të ndodhë, nëse njeriu perëndimor nuk dëshiron të vdesë e të mos dijë pse ka jetuar. Evropa dhe Perëndimi duke iu drejtuar Islamit ‘atje’, do të arrijnë njohuri të cilat do t’u mundësonin që të jetojnë më mirë ‘këtu’. Vetëm islamizimi i pjesërishëm i Perëndimit, sipas Murad Hofmann-it, mund të lëvizë timonin në mënyrë të mjaftueshme, duke e kthyer atë nga kursi i deritanishëm, i cili, po e shpie në shkatërrim. Ajo, çka mbetet tani, është se a do të pranojë, apo jo, pacienti – Perëndimi, të marrë ilaçin nga tavolina.[10]
Drejtimi i njeriut perëndimor, drejt Islamit, do të jetë me qëllim të gjurmimit të identitetit të tyre të humbur, si dhe të dëshirave dhe emocioneve të tyre të humbura. Thënë ndryshe: kthimi i tyre nga ai, do të jetë sikurse njeriu i cili kthehet prapa në shtëpi te familja e vet, pas një largimi, bredhjeje dhe braktisjeje të gjatë.”[11] Islami kërkon që të jetohet njëkohësisht jeta trupore dhe shpirtërore, bota e jashtme dhe e brendshme, ose siç thotë Kur’ani: “Dhe me atë që të ka dhënë All-llahu, kërko botën tjetër, e mos lë mangët atë që të takon nga kjo botë…”(El Kasas, 77)
Padyshim se Islami, nëpërmjet kësaj thirrjeje që të jetohet për jetën e amshuar “pa harruar pjesëmarrjen në këtë botë kohore”, i përgjigjet njeriut, sepse është ndërtuar sipas tipareve të tij, në të vërtetë, sepse kënaq dyjësinë e natyrës së tij. Ndërkaq, çfarëdo religjion, fe, apo botëkuptim tjetër, lë pas dore, ose ç’ekuilibron njërën anë të ekzistencës së njeriut dhe në këtë mënyrë pamundëson zhvillimin e plotë të forcave njerëzore, ose i vë në konflikt të brendshëm.[12]
Hulumtimi i thellë i rrethanave të ekzistimit të qenies njerëzore, na bën të konkludojmë se njerëzimi më në fund do të arrijë cakun e fundit, të cilin e ka kërkuar çdo herë. Atëherë Islami do të lartësohet në tërë realitetin e tij, dhe do të ndërmarrë kujdes të përgjithshëm për shoqërinë njerëzore.
Bota i ka ngushtuar distancat, aq sa tani quhet “fshat planetar”. Prandaj banorët e këtij fshati të vogël duhet të takohen, dialogojnë dhe bashkëpunojnë për të përkrahur drejtësinë dhe mëshirën, dhe jo mëkatimin dhe armiqësinë, sikurse thotë Zoti i gjithëfuqishëm në Kur’anin fisnik: “... Ndihmojeni njëri-tjetrin në punë të mira dhe në të ruajturit nga të këqijat dhe jo në gjynahe dhe armiqësi...” (El Maide: 2).

------------------------------------------------------------------

[1] Roger Garaudy, Zivi Islam, Sarajevë, 1990, f. 140.
[2] Ebu Hasan Ali Nadol, Civilizimi Perëndimor dhe Muslimanët, në E Vërteta për Islamin, përgatiti Hasan Selimoviq, Prishtinë, 1993, f. 79.
[3] Prof.Hani El-Mubarek, Dr.Sheuki Ebu halil, Roli i Civilizimit Arabo- Islam në Renesansën Evropiane, Shkup, 1999, f. 12.
[4] Roger Garaudy, Zivi Islam, op. cit., f. 79.
[5] M.Asad, Islami në udhëkryq, Prizren, 2002, f. 101-103.
[6] Kristian H. Hoffmann, I Shtrirë nga të gjitha anët, Asr, Tetovë, 2003, f. 184
[7] Prof. Sejjid Kutub, Shenjat në Rrugë, Shkup, 1414/1993, f. 4.
[8] Jacques Le Goff, MESJETA, Në zanafillat e identitetit evropian, Tiranë, (pa vit botimi), f. 95.
[9] M. Asad, Islami në udhëkryq, op. cit., f. 44
[10] Ambasador Murad W. Hofmann, në: Ekmeledin Ihsanoglu, Zapad i Islam ka Dijalogu, Sarajevë, 2001, f. 135.
[11] Dr.Muhammes Seid El Buti, Evropa prej teknologjisë drejt spiritualizmit, Shkup, 1421/2000, f. 21.
[12] Alija Izetbegoviq, Islami Ndërmjet Lindjes dhe Perëndimit, Shkup, 1421/2000, f. 253.